Data publikacji: 11.07.2023
Śniadanie o tradycyjnej godzinie. Po śniadaniu kąpiel i plażowanie. W czasie przebywania kolonistów na plaży została przeprowadzona w Ośrodku kontrola naszej kolonii przez Kuratorium Oświaty w Szczecinie. Nie stwierdzono żadnych nieprawidłowości. O godz. 12.45 spożywamy obiad i po krótkim odpoczynku udajemy się autokarem do Kołobrzegu. Kołobrzeg to jedno z najstarszych miast na Pomorzu. Jego historia sięga VIII wieku, kiedy istniała tu osada znana z pozyskiwania soli ze źródeł solankowych. W X wieku ten ważny gród włączył do państwa polskiego Bolesław I Chrobry, próbując nawet utworzyć tu biskupstwo. Po jego śmierci Pomorze wróciło do pogaństwa, a Bolesław Krzywousty, jak pisał Gall Anonim, musiał zdobywać sławne miasto Kołobrzeg. Przez kilkaset lat znajdowało się poza granicami Polski pod rządami: Duńczyków, książąt pomorskich, Brandenburgii, Prus i Niemiec. Dopiero w 1945 roku powróciło do Polski. Dzieje osadnictwa na terenie współczesnego Kołobrzegu sięgają okresu przedpiastowskiego. Prawa miejskie od 1255 roku. Obecnie liczy około 46000 mieszkańców. Zwieadzmy molo długie na ponad 200m, szerokie na 9m, zbudowane w latach 70-tych XX wieku z żelbetonu. Na końcu pomostu znajduje się przystań dla małych, turystycznych statków, oferujących krótkie wycieczki po Morzu Bałtyckim. Pierwszy pomost, który zapoczątkował istnienie popularnego mola w Kołobrzegu został stworzony w 1881 roku. Stworzono konstrukcję w kształcie litery T. Pomost mierzył sto metrów długości. Te molo zostało jednak zniszczone podczas II Wojny Światowej. W 1971 roku konstrukcja została odtworzona. Powstało 220 metrowe molo. W 2004 roku przeprowadzono generalny remont budowli. Koszt tej renowacji wyniósł 3 mln zł. Z mola udajemy się pod modernistyczny pomnik upamiętniający symboliczne Zaślubiny Polski z 18 marca 1945 roku, odsłonięty 3 listopada 1963 roku. Jest dziełem jednego z głównych polskich twórców monumentalnej rzeźby pomnikowej - Wiktora Tołkina, twórcy pomników w byłych niemieckich obozach Stutthof i Majdanek. Pod budowę, w ramach czynów społecznych, wykarczowano część Parku Nadmorskiego, zmieniono przebieg ulicy Obrońców Westerplatte i uporządkowano kilka hektarów parku i alejek. Dzieło wykonali: PP "Pracownie Sztuk Plastycznych" w Koszalinie, Kołobrzeskie Przedsiębiorstwo Budowlano-Montażowe, "Hydrobudowa" z Poznania, żołnierze z Pomorskiego Okręgu Wojskowego, pracownicy Zieleni Miejskiej i mieszkańcy. Mozaikę zaprojektował i wykonał Władysław Jackiewicz z Gdańska. Akt erekcyjny umieszczono w fundamencie pomnika i zawarto w nim następującą treść: "Niechże wszem, i przyjaciołom i wrogom, po wieczne czasy ten pomnik będzie przypomnieniem, że pamiętamy hekatombę cierpień i trudu i ocean przelanej krwi przez wojów piastowskich i bohaterów Ludowego Wojska Polskiego dla tej ziemi i morza, że na zawsze stanąwszy na niej w owe spowite łuną i dymem dni marcowe tysięcznego dziewięćsetnego czterdziestego piątego roku oddalibyśmy i pot i krew, do ostatniej kropli, dla jej rozkwitu i szczęścia. Pomorski okręg Wojskowy dumny jest z powierzonego mu przez Ojczyznę zaszczytnego obowiązku strzeżenia tych ziem i zapewnia, że stale będzie podnosił stan swojej gotowości bojowej, by każde dziecko tej ziemi mogło zawsze mieć uśmiech beztroski, aby polski robotnik i chłop mogli dźwigać dobrobyt Polski Ludowej, aby inteligent pracujący, naukowiec i artysta mogli rozwijać socjalistyczną kulturę, aby polski Kołobrzeg, który krwią i ruinami przypieczętował swą przynależność do naszej Ludowej Ojczyzny, na zawsze zapomniał o grozie wojny". Od lat najwięcej emocji wywołuje skrzynia, którą umieszczono w podziemiach pomnika. Miała to być kapsuła czasu, w której umieszczono dokumenty z czasów PRL, dotyczące życia codziennego w Kołobrzegu, w Polsce i związane z budową pomnika. Pogłoski mówią o tym, że do pomieszczenia ze skrzynią mają prowadzić dwa specjalnie oznakowane wejścia, nikt nie wie jednak, gdzie są. Do dziś kołobrzeska kapsuła czasu z lat sześćdziesiątych pozostaje niezbadana. Główny element pomnika to stylizowana flaga, trzymana przez grupę figuralną. Prześwit pod nią symbolizuje „okno na świat”. Na ścianach pomnika znajdują się mozaiki i masywne rzeźby, które oznaczają tysiącletnią tradycję oręża polskiego na Pomorzu - nawiązują do prehistorycznych malowideł naskalnych. U podnóża, na kamiennych płytach, upamiętniono wszystkie jednostki wojskowe uczestniczące w zdobywaniu miasta w 1945 roku. Sam akt zaślubin był symbolem dostępu Polski do morza, a „Panem Młodym” został kapral Franciszek Niewidziajło, który ze wschodniego falochronu portowego, u podnóża główki, rzucił w morze pierścień zaręczynowy. Z pomnikiem wiąże się legenda mówiąca, iż przejście z jednej strony pomnika na drugą przez prześwit pod pomnikiem (na bezdechu), przynosi spełnienie się wcześniej pomyślanego życzenia. Następnie kierujemy się do latarni morskiej. Charakterystyczna sylwetka latarni morskiej dominuje w porcie. Zbudowana w 1945 roku, projektanci przyjęli oryginalną koncepcję – zbudowano wieżę na górnej platformie XVIII wiecznego fortu. Latarnie ma wysokość 26 m, źródło światła błyska nad lustrem wody na wysokości 36,5 m. Zasięg światła wynosi 16 Mm (29,6 km). Na galerię widokową prowadzi 109 stopni skąd, roztacza się widok na morze, park nadmorski, miasto i jego okolice. Z góry latarni widzimy również port przy ujściu rzeki Parsęty do Bałtyku. W porcie cumują pływające zabytki - okręty wojskowe i stare galeony, m.in. okręt-muzeum ORP Fala czy statek Santa Maria wzorowany na żaglowcu Krzysztofa Kolumba. Można również wyruszyć stąd w rejs wycieczkowy. Port ma charakter handlowo-rybacki, posiada marinę jachtową, pełni także funkcję pasażerską. W porcie działają nabrzeża przeładunkowe, dwie stocznie, Lokalne Centrum Pierwszej Sprzedaży Ryb. W Kołobrzegu znajduje się brzegowa stacja ratownicza SAR oraz morskie przejście graniczne. Do Ustronia Morskiego wracamy na kolację po której idziemy zobaczyć Baterię Artylerii Stałej nr 31 (BAS-31). Uzbrojenie dość szybko stało się przestarzałe i w 1974 roku bateria została rozformowana. W Ustroniu Morskim, a dokładnie we wsi Wieniotowo przy zejściu na plażę oznaczonym numerem 17, znajdują się pozostałości czterech stanowisk ogniowych (SO1 – SO4) i głównego punktu kierowania ogniem (GPKO) wchodzących w skład 31. Baterii Artylerii Stałej w Ustroniu Morskim (w skrócie BAS 31) czyli samodzielnej jednostki wojskowej JW 1437. BAS 31 powstał w latach 1953 -1959 w celu obrony wejścia do portu Kołobrzeg od strony wschodniej. Stanowiska artyleryjskie zbudowano na szczycie wydmy, na wysokości 22 metrów n.p.m. W 1954 w gotowości bojowej znalazły się 4 radzieckie działa B-13 kalibru 130mm z pełną obsługą i zapleczem w trzykondygnacyjnych bunkrach (stanowisko ogniowe, magazyn amunicji, koszary dla załogi). Ważnym uzupełnieniem baterii ciężkiej artylerii były rozstawione na plaży gniazda karabinów maszynowych i bunkry dla obrony przed desantem z morza. Do bazy noclegowej wracamy brzegiem morza. Po powrocie chwila czasu wolnego i przygotowanie do ciszy nocnej.
/-/Władysław Hałas
Nasze pokoje w Ośrodku Wczasowo-Wypoczynkowym "Janosik".
Fragment protokołu z kontroli.